სიაში მოცემულია ის ფრაზები, რომლებიც დიდი ალბათობით მშობლებს ესმოდათ ბავშვობაში და ახლა საკუთარ შვილებს უმეორებენ.
შენ ხომ ბიჭი ხარ - ამ ფრაზას იყენებენ მაშინ, როცა ბავშვი ტირილს აპირებს. დაუშალო ბავშვს ტირილი, ნიშნავს რომ აუკრძალო ტკივილი იგრძნოს. გარდა ამისა, ეს ფრაზა ისე ჟღერს, თითქოს მხოლოდ გოგონებს აქვთ ტირილის უფლება. ერთის მხრივ, პრობლემა ისაა, რომ ბავშვი ვერ ითავისებს საკუთარ ემოციებს, მეორეს მხრივ კი ზრდასრულ ასაკში ვერ აღიქვამს გოგონას (ცოლის) ემოციებს, ეგონება, რომ ტკივილის ან წყენის გამო კი არ ტირის, არამედ იმიტომ, რომ უბრალოდ გოგოა.
დედა წავა და მიგატოვებს - ამ ფრაზას მშობელი იმ შემთხვევაში იყენებს, როცა ბავშვს სათამაშო მოედნიდან წასვლა არ უნდა, ან დედის უეცარი გადაწყვეტილების გამო უწევს, რომ სადმე წაყვეს. ამ დროს ბავშვს აღარ სჯერა, რომ ვინმეს უნდა ენდოს. ზოგჯერ მშობლები არ არიან გაღიზიანებული და უბრალოდ „ეხუმრებიან“ ბავშვს თავიანთი წასვლით. ამ დროს პატარას არ ესმის მსგავსი „იუმორი,“ ეშინია, დახმარების თხოვნას კი ვერ ბედავს, რადგან ჰგონია რო ისევ სასჯელს დაიმსახურებს.
ასეთი ბავშვი არ მჭირდება - ასეთი სახის, ან მსგავსი ფრაზების(პოლიციაში ჩაგაბარებთ, სხვა ბავშვს მოვიყვანთ, შენ კი უპატრონო ბავშვებთან წაგიყვანთ და ა.შ) გამოყენება ბავშვებთან კატეგორიულად დაუშვებელია. ბავშვის მომავალი შეიძლება ორნაირად წარიმართოს: პირველი - როცა ზრდასრული გახდება, უცებ, გაწყვეტს ყველანაირ ურთიერთობას, რაც ადამიანებს სულიერად აახლოვებს, ან მეორე - მთელ ცხოვრებას ამ სიახლოვის ძებნაში გაატარებს.
დედა შენს გამო ცუდადაა - ხანდახან, დედა ბავშვის ყველა ინიციატივაზე ან თხოვნაზე წუწუნებს, რომ რაღაც სტკივა, ცუდადაა. ამით ბავშვს ნორმალურ წარმოდგენას უკარგავს ცხოვრებაზე. პატარა იძულებულია, თავი დამნაშავედ იგრძნოს დედის ცუდად ყოფნის გამო და ტვირთად აწევს ეს ყველაფერი. ასეთ ბავშვები ზრდასრულობისას ბავშვებთან (შვილებთან) ახლო ურთერთობებს თავს არიდებენ, ან ზუსტად მშობლის ქცევებს აკოპირებენ და იგივენაირად იქცევიან.
ახლავე მამას დავუძახებ - ბევრ ოჯახში, მამები მინიმალურად არიან ჩართული ბავშვის აღზრდაში. ზუსტად ამიტომ, ასეთი მამები არც ცდილობენ კონფლიქტში გარკვევას და შეიძლება ყველაფერი ბავშვზე ხელის აწევით დასრულდეს. შემდეგ დედაში "გრძნობები იღვიძებს“ და იწყებს მამის დადანაშაულებას, რომ პრობლემის მოგვარება სხვა გზითაც იყო შესაძლებელი. ამ დროს ბავშვს, რომელიც ასეთ ოჯახში იზრდება, ჰგონია, რომ ეს გზა სწორია და პრობლემების გადასაჭრელად გამოდგება. ზრდასრულობისას, კი სავარაუდოდ მუდმივად „სამკუთხა ურთერთობები“ ექნება, თვითონ მშვიდად იცხოვრებს საკუთარ სცენარში, სადაც ურთიერთობებს მხოლოდ ცოლი და საყვარელი არკვევენ, ან ცოლი და დედა.
შენ რა, დედა არ გიყვარს? - ეს ფრაზა, ბავშვს დანაშაულის გრძნობას უმძაფრებს. ის მომავალში ყველა ახლო ურთიერთობისგან თავს შეიკავებს, რადგან მას ეყოლება საკმარისზე მეტი „დედა,“რომელიც დააძალებს, რომ უარი თქვას მის სურვილებზე, დედის სურვილების და იდეების სასარგებლოდ.
ესეც ასე, ყველაფერი გასაგებია - ბავშვს საერთოდ არ ესმის, თუ რა არის მშობლებისთვის გასაგები. მომვლისათვის, ასეთ ბავშვი ვერ დაიცავს საკუთარ აზრს და ვერ იტყვის „არას,“ როცა საჭიროა.
სხვებთან შედარება - მშობლები შვილებს ხშირად მათ თანატოლებს ადარებენ. რა თქმა უნდა ეს ბავშვის თანდასწრებით ხდება. ასეთ ბავშვებს ცუდი დამოკიდებულება აქვთ სხვა ბავშვებთან, რომლებიც მათი მშობლების გემოვნებაში ჯდებიან. მომავალში, ისინი საკუთარ თავს მუდამ სხვას ადარებენ და დაბალი თვითშეფასება გააჩნიათ.
არაფერს არ შეეხო! - ზოგიერთი დედა, ბავშვის მოქმედებამდე აპროტესტებს მის საქციელს, როცა პატარას საერთოდ არაფრის გაკეთება არ მოსვლია აზრად (არ შეეხო, არ იხმაურო, არ გააფუჭო, არ ითამაშო, ჩუმად იჯექი). ასეთ ბავშვებს ზრდასრულობის ასაკში თვითდაჯერებულობის პრობლემა აქვთ.
მე უკეთ ვიცი, რა არის შენთვის უკეთესი - როცა ბავშვს მშობლისგან ასეთი ფრაზა ხშირად ესმის, არასრულფასოვნების კომპლექსი უყალიბდება და რაც უფრო უარესია, შემდეგ მუდმივად უწევთ მოსმენა, რომ რაღაც არ შეუძლიათ, ვერ გააკეთებენ და დედა მათ მაგივრად, მათივე კარგად ყოფნისთვის ყველაფერს გააკეთებს. ასეთი ბავშვები ზრდასრულობის ასაკში მეტწილად ნარკომანიისკენ არიან მიდრეკილნი.
მოამზადა მარიამ სოხაძემ
